|
| |
Kimler Oy
Kullanabilir?
Onaylı sandık seçmen listesinde
yazılı seçmenler oy kullanabilir. Ancak bir seçmen aynı seçim türü
için birden fazla oy kullanamaz ve hangi sandık seçmen listesine
yazılmış ise ancak o sandıkta oy verebilir.
Oy Verme Süresi Nedir?
Aksaray için oy verme süresi 29 Mart 2009 saat 08.00de başlar, saat
17.00de biter. Saat 08.00den önce, 17.00den sonra oy verilemez.
Ancak oy verme günü, saat 17.00 olduğu halde sandık başında oylarını
vermek üzere bekleyen seçmenler varsa, sandık kurulu başkanı bunları
saydıktan ve kimliklerini toplayıp tespit ettikten sonra sıra ile
oylarını kullanmalarına izin verir.
Oy Vermede Hangi Sıraya Uyulur?
Oy verme günü sandık başına gelen seçmenler, sandık kurulu önüne
kurul başkanı tarafından sıra ile, birer birer alınırlar.
Ancak, gebeler, hastalar ve özürlüler ile güvenlik görevlileri ve
yaşlıların da bekletilmeden oy kullanmalarına izin verilir. Yaşlılar
ile özürlülere yardım edenlerin de öncelikle oy kullanmalarına izin
verilebilir.
Özürlüler Nasıl Oy Kullanır?
Görme özürlüler, felçliler, elleri eksik olanlar veya bu gibi bedeni
aksaklıkları açıkça belli olanlar o seçim çevresi seçmeni olan ve o
sırada sandık alanında bulunan akrabalarından birinin, akrabası
yoksa herhangi bir seçmenin yardımı ile oylarını kullanabilirler.
Ancak bir seçmen birden fazla özürlüye yardım edemez.
Okuma-Yazma Bilmeyenler Nasıl Oy Kullanır?
Okuma-yazma bilmeyen seçmenlere, yalnızca sandık başkanı okuma-yazma
bilmeyen seçmenin isteği üzerine yardım edebilir.
Nasıl Oy Kullanılır?
Sandık başına gelen seçmen, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası
taşıyan geçerli, resimli bir kimlik belgesini başkana verir ve sıra
numarasını söyler. Bu belgelerden birini vermeyen seçmen oy
kullanamaz. Ancak seçmen bilgi kâğıdının gösterilmesi zorunlu
değildir.
Sandık Başkanı tarafından seçmene kapalı oy verme yerine gitmeden
önce hangi sırayla ve nasıl oy kullanacağı anlatılır. Başkan
birleşik oy pusulaları, zarflar ve EVET veya TERCİH mühürünü
seçmene vererek kapalı oy verme yerini gösterir.
Oy Vermede Gizlilik ve Güvenlik Nasıl
Sağlanır?
Seçmen oyunu kapalı oy verme yerlerinde kullanır. Kapalı oy verme
yerleri, oyların gizliliğini ve seçmenlerin oylarını tam bir
serbestlik içinde vermelerini sağlayacak, dışarıdan içerisinin
görülmesine imkân bırakmayacak elverişli bir durumda ve yeterli
sayıda olmalıdır.
Sandık başında, seçmene, vereceği oy hakkında hiçbir kimse müdahale,
telkin veya tavsiyede bulunamaz.
Hiçbir seçmen oyunu kullandıktan sonra sandık başında kalamaz.
Sandık uyraılara karşın gerektiğinden fazla kalan seçmen zabıta
aracılığı ile uzaklaştırılır.
Sandık alanında seçmenin oyunu tam bir serbestlikle ve gizli şekilde
kullanmasına veya sandık kurulunun görevini yapmasına engel olmaya
kalkışanlar olursa başkan o kişileri uyarır, gerekirse zabıta
marifetiyle dışarı çıkarır.
Sandık kurulu başkanının açıkladığı şekilde hareket ederek oyunu
kullanan seçmen kapalı oy verme yerinden çıkıp zarfı, oyunu
kullandığı seçime ait sandığa atar ve üç imza sütunlu sandık seçmen
listesinde isminin karşısını imzalar.
Seçmenler Şikâyetçi Olabilir mi?
Seçme yeterliğine sahip yurttaşlar, siyasi partiler veya bunların
tüzüklerine göre kuruluş kademelerinin (örneğin il ve ilçe
kuruluşlarının) başkanları veya vekilleri, gözlemciler,adaylar,
sandık kurulu başkanlarının veya bu kurulların yaptıkları işlemlere
veya aldıkları tedbirlere ve bunlara benzer sair işlemlerine veya
herhangi bir kimsenin Kanunun koyduğu yasaklara aykırı
davranışlarına karşı, bu işlem veya tedbirlerin veya sair
işlemlerinin düzeltilmesi veya yasaklara aykırı davranışların
önlenmesi için sandık kurullarına başvurulabilir. Bu şekildeki
başvuruya (şikayet) denilir.
Sandık kurullarınca verilmiş herhangi bir kararın Kanuna aykırı
olması nedeniyle kaldırılması veya Kanuna uygun bir şekle sokulması
için ilçe seçim kurullarına başvurulabilir. Bu başvurmaya da (itiraz)
denilir.
Şikâyetler Nasıl Yapılır?
Şikâyet dilekçe ile veya sözle yapılabilir. Sözlü şikâyetler
gerekçesiyle birlikte özel bir tutanağa yazılır. Bu tutanak adı,
soyadı ve adresi de yazılarak şikâyetçiye imza ettirilir. Şikâyetçi
imza atamaz ise sol elinin baş parmağı bastırılır.
Şikâyet Üzerine Ne Yapılır?
Şikâyet dilekçesini alan veya şikâyeti yukarıdaki madde gereğince
tutanağa geçiren sandık kurulu, ilk önce şikâyetçinin şikâyete
yetkili kimselerden olup olmadığını inceler ve şikayetçi, şikayete
yetkili kimselerden değilse, başka bir yön üzerinde durmaksızın
şikayeti hemen reddeder. Kurul, şikâyetçinin şikâyete yetkili
kimselerden olduğunu anlarsa, o zaman şikâyetin haklı veya yerinde
olup olmadığını inceler.
Şikayet Nasıl Karara Bağlanır?
Şikâyetin haklı veya yerinde görülmesi halinde, kurul, karar yazmaya
ihtiyaç olmaksızın, şikâyet konusu tedbir veya işlemi düzeltir yahut
bu tedbir veya işlemi kaldırır.
Şikâyetçinin yetkili olmaması veya şikâyetin süresinden sonra
yapılmış olması veya haksız yahut yersiz görülmesi halinde kurulca
şikâyetin reddine karar verilir.
Şikâyetin reddine ilişkin kararın bir örneği şikâyetçiye verilir.
Şikâyet Ne Kadar Süre İçinde Yapılır?
Şikâyet en geç, seçim sonuçlarını tespit eden tutanağın sandık
kurulunca düzenlenmesine yani yazılıp onu imzalaması anına kadar
sandık kuruluna ulaşmalıdır.
Tutanak imzalandıktan sonra ve fakat sandık kurulu dağılmadan önce
yapılan sözlü şikâyetlerin veya verilen şikâyet dilekçelerinin
sürenin geçmiş olması sebebiyle reddine karar verilir.
Sandık Kurullarının Kararlarına İtiraz
Edilebilir mi?
Bir şikâyetin reddine ilişkin sandık kurulu kararları ile seçim
sonuçlarını gösteren tutanakların sandık kurullarınca düzenlenmesi
işlerine veya sandık kurullarının diğer kararlarına karşı ilçe seçim
kurullarına itiraz olunabilir.
İtirazda bulunabilecek olanlar, gereğince şikâyete yetkili olan
kimselerdir.
Sandık Kurullarının İtirazı İlçe Seçim
Kuruluna Ulaştırması ve İtiraz Edene Alındı Kâğıdı Verilmesi
Anılan itirazlar, sandık kurullarınca seçim sonuçlarını gösteren
tutanağın düzenlenmesine kadar, sandık kurulu aracılığı ile sözle
veya dilekçe verilerek ileri sürülebilir.
Sözlü itiraz, sandık kurulunca gerekçesi ile birlikte özel bir
tutanağa geçirilir. Bu tutanak; adı, soyadı ve adresi de yazılarak
itiraz edene imza ettirilir; itiraz eden imza atamaz ise parmak
bastırılır.
Gerek sözlü, gerek yazılı itirazların ileri sürülmüş olduğunu ve
yapıldığı tarihi gösteren bir alındı kâğıdı itiraz edene verilir.
Sözlü itiraza ait tutanak veya itiraz dilekçesi ile itiraz eden
tarafından bunlara eklenen deliller ve itiraza uğrayan sandık kurulu
kararı, ya itiraz eden veya güvenilir bir kimse eliyle sandık
kurulunca derhal ilçe seçim kuruluna yollanır.
İtiraz Üzerine Verilecek Karara Sandık
Kurulunun Uymak Zorundadır
İtiraz üzerine ilçe seçim kurulu başkanınca veya ilçe seçim
kurulunca verilen kararı sandık kurulu derhal yerine getirir.
Şikâyetin Veya İtirazın Sandık İşlerini
Durdurur mu?
Sandık kurullarının kararlarına veya tutanakları düzenleme işlerine
itiraz edilmiş veyahut kurulların veya başkanlarının işlemlerine
yahut tedbirlerine karşı şikayet edilmiş olması halinde de seçim
işlerine sandık kurullarınca devam olunur.
Kararların Bildirilmesi ve Tebliği
İtiraz üzerine kesin olmayarak verilen kararlar itiraz eden hazır
ise sözle bildirilir. Sözlü bildirmede, kararın bildirildiği gün ve
saat tutanağa geçirilerek kendisine imza ettirilir. İsterse kararın
bir örneği de verilir. İtiraz eden hazır değilse, seçim kurullarının
bulunduğu kasaba veya şehirde belirli bir yer gösterilmiş olması
halinde, karar; bu yere asılmak suretiyle tebliğ olunur.
Kurulların kesin kararı tebliğ olunmaz. Ancak, itiraz eden
başvurduğu takdirde, kendisine gösterilir, isterse bir suret de
verilir.
Av. Ayça Akpek
Dayanak: İlgili seçim mevzuatı, YSK 2009-2 sayılı genelge
|
| |
|
