Ottomaanse Rijk (Osmaanse Rijk, Osmanlı İmparatorluğu)

Hoofdstad: Constantinopel (Istanbul)

Regeringsvorm: Sultanaat staatshoofd

Sultan periode: 1281-1923

Oppervlakte: 5.594.400 km²

Inwoners : ruim 30 miljoen

Talen: o.a. Turks

Religie: o.a Islam

Voorlopers: o.a. Seltsjoekenrijk, Het Byzantinse Rijk

Opvolgers: o.a. Turkije

Osmanli munteenheid: Akçe

Volkslied: De mars voor Sultan Abdul-Mejid II

Het Ottomaanse Rijk op zijn hoogtepunt: in 1683

 

Het '''Ottomaanse Rijk''', eigenlijk het '''Osmaanse Rijk''' ("Ottomaanse" is een verbastering van "Osmaanse"), is het Turkse Rijk dat gesticht werd door Osman I, de stamvader van de Ottomaanse Dynastie. Het kan beschouwd worden als de opvolger van het Seltsjoekenrijk.

Het Ottomaanse Rijk was een wereldrijk tussen de 14e eeuw en de 20e eeuw n.Chr., en bij de grootste uitbreiding ervan besloeg het een enorm gebied in Noord-Afrika, Azië en Europa.

Opkomst van het Ottomaanse Rijk

Het rijk begon met de verovering van een klein emiraat in het noordwesten van Klein-Azië door Osman I. Oorspronkelijk waren de Ottomanen nog deels nomadisch, met de uitbreiding van het rijk vond steeds meer verstedelijking plaats. Osman begon delen van het Byzantijnse Rijk te veroveren en in 1453 werd Constantinopel na een belegering van vele jaren door de Ottomanen veroverd. Hiermee kwam het definitieve einde van het Byzantijnse Rijk. Al vele jaren voor de val van Constantinopel waren delen van Europa veroverd.

Kenmerken van het bestuur in het Ottomaanse Rijk

De Sultan had absolute macht. Het rijk was islamitisch, en werd wel gezien als voortzetting van eerdere Arabische kalifaten. Als zodanig werd hij ook als kalief beschouwd. De opvolging van sultans ging oorspronkelijk van vader op zoon, maar kon later ook van broer op broer of anders plaatsvinden. Dit veroorzaakte regelmatig rivaliteit en strijd tussen potentiële opvolgers. De gebieden in, en ook vele rondom, het Ottomaanse Rijk betaalden schatting aan de Sultan. Zoals tijdens eerdere Arabische kalifaten kregen christenen en joden een speciale status van dhimmi binnen het rijk. In feite had de Grieks Orthodoxe kerk een aparte machtshiërarchie die gedeeltelijk los stond van het bestuur van de sultan.

Het rijk werd onderverdeeld in vilayets (provincies) en die in het algemeen weer in Sandjaks.

Het Ottomaanse Rijk en Europa

De overheersing van de Balkan en een deel van de rest van Oost-Europa vormt een belangrijk hoofdstuk in de Europese geschiedenis. Rond 1345 staken zij bij de Dardanellen over naar Europa. Langzaam maar zeker rukten de Ottomanen verder in Europa op. Onder sultan Murad I veroverden zij gebieden in Macedonië, Bulgarije en Servië, waarmee ze een zeer sterke aanwezigheid in Europa kregen. Sofia werd in 1385 veroverd, Thessaloniki in 1387, later werd ook Albanië veroverd. In de 15e eeuw gingen de veroveringen door, meer gebieden in onder andere Servië werden veroverd en in 1453 viel de Byzantijnse hoofdstad Constantinopel, die als Istanbul de nieuwe hoofdstad van het Ottomaanse Rijk werd. Zelfs in Italië hadden zij in 1480 voor korte tijd een basis in Otranto.

In 1529, en in 1683 opnieuw, stonden de Turken voor de poorten van Wenen, en dat is een feit dat grote indruk heeft gemaakt op de Europeanen. Na het beleg van Wenen werd de opmars van de Ottomanen in Europa gestuit. Het was de Poolse koning Jan III Sobieski die de Ottomanen bij Wenen versloeg. Aan deze gebeurtenis wordt ook vandaag de dag nog zeer vaak gerefereerd. Lange tijd werden de Ottomanen door mensen in Europa gezien als bedreiging voor het voortbestaan van het christendom, zelfs zodanig dat er diverse kruistochten tegen werden georganiseerd. Langzaam maar zeker werden meer gebieden van Europa terugveroverd. Doordat zij alle landen in het oostelijke Middellandse Zee-gebied verenigden verkregen de Turken een monopolie op de handel tussen Europa en Azië. De Venetiaanse handelaren die voorheen via de Levant handel voerden met India en China kregen daardoor hoge prijzen opgelegd op handelswaar zoals peper. De specerijen werden letterlijk peperduur. Dit leidde tot het zoeken naar alternatieve routes over zee naar de Indische specerijengebieden en andere grote ontdekkingsreizen waardoor Amerika werd ontdekt. De handel verschoof daardoor van Venetië en Genua eerst naar Lissabon en later naar Amsterdam en Londen. Het Ottomaanse Rijk kwam daarmee buiten de handelsroutes te liggen, hoewel het nog wel de Venetiaanse kolonies Cyprus (1571) en Kreta (1669) veroverde. De kolonisatie van andere delen van de wereld leidde uiteindelijk tot het einde van de macht van de Ottomanen in Europa.

Het Ottomaanse Rijk en de Arabische Oemma

Een groot deel van de Arabische wereld werd veroverd door de Ottomanen, zij, echter, hingen zoals hun voorgangers de Seltsjoeken de islam aan, en gebruikten het Arabische alfabet voor het Turks. De twee heilige steden van de islam, Mekka en Medina, werden onderdeel van het rijk, en als zodanig waren zij daar de beschermers van.

Einde van het Ottomaanse Rijk

Rusland begon vanaf de tijd van Peter de Grote oorlogen tegen Turkije om het rijk tot de Middellandse (ijsvrije) zee te kunnen uitbreiden. In 1798 schokte Napoleon de islamitische wereld door in Egypte te landen. Slechts met Engelse hulp konden de Fransen worden verdreven. Europese machten als Frankrijk, Engeland, Oostenrijk en Rusland eisten en kregen meer en meer concessies: de zogenaamde capitulaties, die officieel dienden om de christenen te beschermen, maar feitelijk de buitenlandse invloed deden toenemen.

In de loop van de 19e eeuw raakte het rijk financieel ook steeds afhankelijker van het Europese bankwezen. De gefinancierde projecten waren, meestal door de corruptie, niet winstgevend, en de schuld liep steeds verder op. Na een financiële crisis in 1876 moest het rijk zich onder curatele plaatsen. Dit leidde tot vergaande financiële bemoeienis van een Commissie voor de Aflossing van de Staatsschuld, die was opgericht ten behoeve van de buitenlandse crediteuren.

Aan het einde van de 19e eeuw begon het Ottomaanse Rijk veel van zijn grondgebied te verliezen. In 1878 werd het gedwongen Roemenië, Servië, Montenegro, Bulgarije, Cyprus en andere gebieden op te geven. Het Ottomaanse Rijk werd uiteindelijk de Zieke man van Europa genoemd. In de 20e eeuw kwamen een groep jonge officieren, de Jonge Turken genaamd, in opstand tegen hun bestuurders.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog kozen de Ottomanen de kant van de Duitsers. De Britten, vooral in de persoon van T.E. Lawrence (Lawrence van Arabië) wisten de steun van de Arabieren te winnen die genoeg hadden van de Turkse overheersing. Hoewel de Arabische inbreng gering was, versloegen zij gezamenlijk de Ottomanen. Dit leidde na de oorlog tot de vorming van de staten Irak, Libanon, Palestina, Syrië en Transjordanië.

Ook Rusland verklaarde de oorlog aan het Ottomaanse Rijk en in het oosten van Anatolië kwam het tot gevechten.

In 1922 werd de laatste sultan, Mehmet VI Vahideddin, van de troon gestoten en werd de huidige staat Turkije gesticht.

Bronnen en Nuttige Linken

Osmaanse Rijk

Het kruispunt van twee continenten

TransAnatolie Tour

Groep A - Internationale Licentie N°4938 - Het Turkse Ministerie van Cultuur en Toerisme

---