ABD ve Kosova: ABD'nin Kosova Aşkı

En büyük Amerikan üssü

İşte Amerika’nın yabancı topraklarda kurduğu gelmiş geçmiş en büyük askeri üs.

“21. Yüzyılın silah deposu” olarak da anılıyor. Bondsteel Camp.  Kosova’da…

17 Şubat’ta bağımsızlığını ilan ederken, her yere Amerikan bayraklarıyla donatılan ülke.

Üs, Presevo Vadisi’nde. Yani AB’nin 1994’ten beri sponsorluğunu yaptığı 8 numaralı enerji koridorunun ve Amerika’nın sponsorluğunu yapacağı 894 kilometrelik dev  Trens-Balkan petrol boru hattının planlanan güzergahı üzerinde. Sonuç olarak, üssün yapımını üstlenen Brown & Root Services servet kazanıyor.  Bu şirket, ABD Başkan Yardıncısı Dick Cheney’e yakınlığıyla bilinen ve Irak’ı parselleyen  Halliburton Oil şirketinin müteahitlik birimi.  Cheney, 1995-2000 yılları arasında Halliburton’un CEO’suydu.

460 bin metrekarelik bir alana yayılıyor

Gelelim, Bondsteel Üssü’nün hikayesine. O da ilginç…

Çünkü üssün bugün kurulu olduğu geniş araziye, Amerikan güçleri, eski Yugoslavya’ya girer girmez, Haziran 1999’da ilk iş olarak üssün bugün kurulu olduğu geniş araziye resmen el koymuşlardı. Tam 460 bin metrekarelik bir alan. Dahası Amerikan güçleri üssün etrafındaki 320 kilometrelik yolların ve irili ufaklı 17 köprünün de kontolünü aldı. Kimse itiraz etmedi.

Ayrıca,  “Mühendislik Bülteni” dergisinde yazan ABD ordusundan Albay L. McClure’a göre, üssün planı da, ilk bombanın atılmasından aylar önce hazırdı.

Avrupa'nın en donanımlı hastanesi burada

Bondsteel Üssü’nü ziyaret edenler “100 yıl geleceğe gitmiş gibi oluyor” diyor.  Üssün pek çok özelliği var ve Avrupa’nın en iyi donanımlı hastanesine de sahip. Evet, Almanya, Fransa ve İngiltere gibi gelişmiş ülkelerdeki en iyi hastanelerin donanımını sollayacak durumda.

Rakamlarla Bondsteel Camp

460 bin metrekarelik bir alana yayılıyor.

Bir şehir gibi planlanmış: Merkezi var, 'banliyorleri' var.

İçeride, spor salonları, kütüphane, kilise, alışveriş merkezi, yemek saatinde hizmet veren yemekhaneler dışında ayrıca 24 saat açık lokantalar var.

7000 askeri personel kapasiteli.

55 Black Hawk ve Apache helicopteri var.

Uçak pisti henüz yapılmadı.

Toplam 25 km asfalt yola sahip.

İçinde 300 yapı mevcut.

11 gözlem kulesi var.

84 km. dikenli telle çeşitli bölgeleri çevrilmiş.

Toplam 14 km. beton bariyerler mevcut.

Yapımında Brown & Root Services tarafından kiralanan 1000 askeri personel, 7000 Kosovalı Arnavut ve 1500 askeri mühendis çalıştı. Kosovalı Arnavutlar, saati 3 dolardan çalıştı.

Meğer Kosova'yı hayır için kurtarmamışlar

Bondsteel Üssü, Kosova’da görev yapan ve bombalanmış eski binaları kullanan NATO barış gücü KFOR’un diğer Batılı güçlerinin askerleri arasında da çok konuşuluyor.

Onlar üs için “Uzay’dan görünebilen yeryüzündeki iki şey ne? Biri Çin Seddi, diğeri Bondsteel Üssü” derler.

Ve en önemlisi… Avrupa basınına 2000 yılında sızan bazı Avrupalı siyasetçilerin şu ifadesini hatrlamak lazım: “ABD, Yugoslavya’yı Bondsteel Üssü’nü kurmak için bombalamış”…

O günlerde ‘Sırp kasabı Miloseviç’in zulmüyle karşı karşıya olan binlerce Kosovalı Müslüman’ın dramı dünyayı sarsmıştı. ‘Avrupa bir şey yapmıyor’ diye yoğun eleştiriler vardı. Avrupalı yöneticileri sus pus olmuştu. Sonra basına şu ifadeleri sızmıştı: “Amerika orayı nasıl karıştırdıysa öyle çözsün.” Ve Amerika çözdü. Amerikan askerleri ‘kurtarıcı’ olarak çiçeklerle karşılandı Kosova’da. Dönemin Başkanı Bill Clinton da öyle.

Bugün Kosova’daki Amerikan varlığına baktığımızda Amerika’nın “hayırına” kurtarıcı olmadığını anlamak kolay. Aynen Irak’ı da “hayrırna” demokratikleştirmedikleri gibi.

Köstence'deki ABD üssü MK 'İncirlik'e rakip'

NATO’nun Yugoslavya’yı 1999’da bombalamaya başlamadan çok önce Washington Post’ta, çeşitli yorumlarda “Ortadoğu’nun giderek kırılgan bir hal almasından sonra, Hazar pertollerini korumamızı sağlayabilecek Balkan üslerine ihiyacımız olacaktır” şeklimdeki cümleler de gözden kaçmıştı o dönemde…

Artık ABD’nin bir zamanlar hayalini bile kuramayacağı yerlerde üsleri var. Mesela Karadeniz kıyısında... Bugün NATO zirvesine evsahipliği yapan Romanya’nın liman kenti Köstence yakınlarında Mihail Kogalniçeanu ya da Amerikalıların kısaca MK dedikleri üss giderek büyüyor. ABD Dışişleri Bakanı Rice, 2 yıl once MK'yi ziyaret ederken “İncirlik’in yerini alabilir” demişti.

Kamer Özbucak