Tahmin, Tevil ve Takdir

MELİH ÂŞIK dün gazetesindeki köşede ¹"Gel de inandır?" diye sorarak durumu iki fıkrayla çok iyi anlatmış oldu

Birincisinde, yatak odası gardırobunu onarmaya çağrılmış yakışıklı marangoz, "Kapısı sadece yoldan otobüs geçince gıcırdıyor" diyen şuh ev hanımının sözü üzerine güya deneme niyetiyle gardırobun içindeyken kendisini yakalayan kocaya "İnanmayacaksınız ama, otobüs bekliyorum" der. İkincisi ise, eşekten düşen Nasreddin Hoca'nın "Ben zaten inecektim" dediği ünlü fıkra.

***

Erken bitmiş görünen sınır ötesi harekât olayında herkesin kendine göre tahminde bulunması ya da tevil araması, hatta PKK'nin yaptığı gibi bundan zafer sonuçları çıkarması doğaldır. Ama, resmen söylenenler yüzde yüz doğru olsa bile, yine de sorulacak bir yığın soru kaldığı kabul edilmelidir.

Örneğin, harekât izni istenen ABD'ye asıl amaç yeterince anlatılmış mıdır? Daha doğrusu, doğru ve asıl olması gereken amaç konusunda Türkiye'nin kesin bir devlet politikası oluşturulmuş mudur?

1925'in zor koşulları içinde Milletler Cemiyeti genel sekreterliğini ellerinde tutan İngilizlerin Estonyalı bir emekli generale çizdirdikleri bugünkü sınır hiçbir önlemle tam olarak savunulamayacak kadar mantık dışı olduğuna göre, ya ikili bir anlaşmayla kesin olarak değiştirilmesi ya da Irak'ın kuzeyinde savunulabilir çizgiye kadar bir "güvenli bölge" oluşturulması kaçınılmaz bir zorunluluktur. Sınır, Irak İngiliz "manda" sı altındayken çizdirilmişti. Şimdi Irak'ı işgal altında tutan ABD nüfuzunu bu yönde kullanmayacak da kim kullanacak? Yoksa, sözde "stratejik müttefik" imiz "Tek çare siyasal çözümdür" diyerek sonuçta Güneydoğu'yu içerecek bağımsız bir Kürt devleti kurdurma peşinde midir? Acaba AB'nin üyelik konusundaki oyalamasına benzer biçimde burada da kısa süreli ve tam sonuç vermeyen operasyonlarla oyalama mı söz konusudur? AKP iktidarının bu konuda yeterince duyarlı davranmadığı besbelli.

İkincisi, söylenenlerin hepsi doğru olsa da, ABD'yi yönetenlerin bu konudaki davranışları "stratejik müttefik" kavramının neresine oturtulmaktadır? Diyelim ki, verilen iznin süresi aşıldı; bunu anımsatmanın yolu koskoca "dünya hâkimi" nin Savunma Bakanı'nı operasyonun tam da sonuca yaklaştığı sırada Ankara'ya yollamak mıdır? Hele Texaslı Bush Irak'tan " çıkılmalıdır" demek isterken kibarca söylemek varken niçin "get out" deyimini kullanmıştır? Hele bunun kendi yöresinde "defolup gitmek" havası da taşıdığını bilmeyecek kadar mı izan yoksunudur? Yoksa bu hoyratlık, "çuval" olayına benzer bir sözde "ders" anlamı mı taşımaktadır?

***

Tahminler ve teviller çeşit çeşit. Takdir, Türk halkınındır. Gerçeği bulmak da günün belirsizlik ortamında tarihe ve tarihçilere kalıyor. Ama bir şey çok kesin: Tayyip iktidarı, çağın zor dünyasında Türkiye gibi bir ülkeyi yönetmeyi

Prof.Dr. Mümtaz SOYSAL